menumenu
Bir Pasif Ev binasının zarfı önemli ölçüde hava geçirmez olarak tasarlanmıştır. Mekanik havalandırma sistemleri; 24 saat boyunca taze, filtrelenmiş hava girişi sağlar ve kirli, kirlenmiş havayı dışarı atar ki bu optimal iç hava kalitesini ve oturan konforunu korumak için son derece önemlidir.
Pasif evlerde temel prensip olarak denir ki; "build tight and ventilate right." Yani bina kabuğunu hava geçişini minimum sağlayacak şekilde sıkı yap ama doğru şekilde havalandır.
Havalandırma sistemleri doğru bir şekilde tasarlandığında, ancak yanlış kurulduğunda, devreye alındığında veya işletildiğinde, sistem hava sızar hale gelirse, verimsiz olur ve beklenenden daha fazla enerji tüketir. Özellikle ülkemizde bu tarz bir anlayışla yapılmış bina sayısının yok denecek kadar az olduğu da düşünülürse mekanik proje mühendislerinin bu konuda yeterli deneyimi olmama durumu da bu tarz problemlerle karşılaşma olasılığınızı artırmakta. Peki böyle durumlar varsa o zaman ne yapılabilir? Pasif binaları için proje ekipleri, uygulama ve devreye alma engellerine yerinde çözümler bulmalıdırlar. Diğer proje ekibi üyeleri de minimum risk ve maliyetle bu durumun uygulanması için zemin yaratmalılar.
Unutulmamalı ki bu evlerde bu sistemi devreye alan mühendisler değil yatırım yapan ev sahipleri yaşayacaklar ve onlar sizlere güvendikleri için bu sistemleri size emanet etmekteler.
Sürekli yalıtım ve termal köprüsüz yapı, yüksek performanslı pencereler ve kapılar, hava geçirmez zarf, enerji geri kazanımlı havalandırma, sıcak su, ışıklar ve cihazlar hepsi birarada düşünülerek hareket edilmelidir. Bir havalandırma sistemi doğru bir şekilde çalışmadığında, binanın iç hava kalitesi ve enerji performansı zarar görür. Bina giderek daha hava geçirmez hale geldikçe, taze hava girişi yapmak ve kirli veya kirlenmiş iç hava atmak giderek daha da önemli hale gelir. Pasif Ev enerji geri kazanımı havalandırıcı (ERV) ünitelerinin, hava giriş akışında MERV 8 filtreler ve egzoz hava akışında MERV 13 filtreler ile yüksek filtreleme yapılması gerekmektedir.
Havalandırma Sistemi Sızıntısını Önleme
Tipik yeni inşaat binalarında kanal sızıntısı dünyada ortalama %25-40'a kadar olabilir. Bizim görüşümüze göre, bu yüksek performanslı Pasif Ev binalar için kabul edilemez, özellikle kanalları <%5 sızıntıya sızdırmak için gerekli teknolojinin hemen hemen her yerde bulunması ve maliyet etkin olması durumunda bu durumun önüne geçilebilir.
Hava sızıntısını kesicek conta sistemleri, her odaya direk ayrı ayrı kesintisiz geçiş sağlayan havalandırma boruları, sızıntıyı önlemeye yardımcı elemanların kullanımı gibi durumlar sahadaki uygulama durumundan devreye alma durumuna kadar yüksek hassasiyet gözetilerek yapılması halinde gerçek hava kalitesine erişimin sağlanabileceğini düşünüyoruz. Burada kanalda hava kaçağının minimum istenilmesinin bir diğer sebebi de zaten verimililik ve enerji hesapları yapılarak oluşturulmuş bir havalandırmadaki akan havanın en maksimum şekilde mahallere ulaşmasının hedefleniyor olmasıdır. Normal inşaatlarda enerji verimliliği göz ardı edilerek yapılmış sistemlerde zaten bu durum çoğunlukla göz önüna alınmamakta.
Havalandırma Sistemi Sızıntısı Nedenleri Neler Olabilir?
Tipik mekanik havalandırma sistemlerinde üç farklı sızıntı formu bulunmaktadır.
Kişilerin ya da yüklenicilerin verdikleri sözlere değil. Başta yapmış olduğunuz karşılıklı keşif sözleşmesine uygun bir çalışma yapılması sahada gözlenmelidir.
"Kanalım su tutabilir." veya "Kanal sızıntısı hiçbir işimde sorun olmamıştır." gibi ifadeler, mekanik yüklenicilerle sızıntı hakkında konuşulduğunda yaygın olarak kullandığı sözler olabilir. Ancak yüksek performanslı binalar, Pasif Evler de dahil olmak üzere, kanal sızıntısını sistemin hava hacminin çok küçük kısımlarına sınırlandırmış şekilde devreye alınmış ve çalışıyor olması gerekir.
Bu tarz durumların önüne geçmek için bizim öngörümüz ise şu şekilde;
Sistemsel yapıyı organize eden tüm yüklenici, mimar, pasif ev tasarımcısı, mekanik tasarımcı ve uygulamacıların bir arada olduğu seri ön eğitimler yapmak bu şekilde sistemin herkes tarafından aynı şekilde anlaşıldığına emin olmak gerekir. Aksi durumda yukarıda bahsedilen sorunlarla karşılaşmanız olası. Yine bu durumlarının tamamı proje süresince sahada ara kontrollerle doğru şekilde ilerlediğine emin olunan bir kontrolör ile sağlanabilir. Aksi durumda sahada olası çözümler bulmaktan başka çareniz kalmayabiliyor.
Pasif Ev Havalandırma Sistemlerindeki Yaygın Sorunları Nasıl Önleriz?
Sonuç olarak; Pasif Ev sertifikasyonu, havalandırma ve hava sızıntısı hakkında öğrendiğimiz altı en önemli ders:
Ders 1: Kanal sızıntısını değerlendirmek için geleneksel ve tipik özellikler, yüksek performanslı binalar için yeterli olmayabilir. Gördüğümüz kadarıyla, mühendislerin kanal sızıntısını değerlendirmek için kullandığı tipik özellikler, düşük enerji tüketimine sahip bir binada görmemiz gereken performans seviyelerine ulaşmamaktadır.
Ders 2: Sızıntıyı sistem perspektifinden bütünsel bir şekilde ele alın. Hava sızıntısını azaltma süreci, çeşitli meslek gruplarını geçer ve sahada bu gündeme geldiğinde birçok parmak işaretlenir. Bu nedenle proje ekiplerinin sızıntıyı bütünsel bir yaklaşımla ele alması gereklidir.
Ders 3: Proje sürecinde sürekli olarak iletişimde kalın ve proje ekibinin her üyesi arasında net bir işbirliği sağlayın. Sürekli iletişim, sorunların erken tespiti ve çözülmesi için kritik öneme sahiptir. Proje ekibinin her üyesi, projenin gereksinimlerini, hedeflerini ve önceliklerini tam olarak anlamalı ve bu doğrultuda çalışmalıdır.
Ders 4: Tasarım aşamasında devreye alma mühendislerini erken dönemde devreye alın. Yüksek performanslı binalara sahip geliştiriciler için, bir devreye alma mühendisini mümkün olduğunca erken aşamada getirmek, ileride zaman ve para tasarrufu sağlar.
Ders 5: Net ve gerçekçi işletme sıralamaları için zorlayın. İyi bir iletişim hattı kurun, böylece kurulumda, test aşamasında ve gelecekte binanın işletilmesinde net işletme sıralamaları bulunsun. Bina işletim ve bakım personeline eğitim vermek ve temiz bir geçiş yapmak, binanın mümkün olduğunca verimli bir şekilde çalışmasını sağlar.
Ders 6: Uygulama sürecinde denetim ve izleme mekanizmalarını güçlendirin. Doğru uygulama ve performansın sürdürülebilirliği için düzenli denetimler yapılmalı ve sistemlerin doğru bir şekilde çalıştığından emin olunmalıdır. Her aşamada belirlenen hedeflere ulaşıldığından emin olmak için sürekli geri bildirim döngüleri kurulmalıdır.
Bu yola giren herkese kolaylıklar dileriz:)
